به نقل از «فرارو»

پلن «سی» بایدن چیست؟

تاریخ انتشار: ۲۱ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۵۰۱۶۳

انتشار اخبار ضد و نقیض از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا برای رسیدن به توافق موقت، تبادل زندانیان و آزادسازی بخشی از درآمدهای بلوکه‌شده ایران که در روزهای اخیر فضای رسانه‌ای و افکار عمومی را به سمت مذاکرات هسته‌ای معطوف کرده است، بار دیگر پرسش‌ها از رویکرد و استراتژی آمریکا در رابطه با وضعیت موجود را به میان آورده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اینکه مجموعه این اخبار و تحلیل و تفسیرهای متناقض حاکی از بازگشت آمریکا به نسخه احیای برجام است، یا دربردارنده پلن بی ‌فشار یا وجه سوم پلن سی دیپلماتیک است، پرسش مهمی در ترسیم چشم‌انداز پیش رو است. در واقع فهم کلان استراتژی دولت بایدن متغیر بسیار مهمی در خروج از ابهام و روشن شدن وضعیت متناقض کنونی است.

برجام ۲۰۱۵ دیگر در دستور کار نیست

به گزارش دنیای اقتصاد، واقعیت این است که ظهور متغیرهای جدید در روابط ایران و پایتخت‌های غربی از اواخر مرداد سال گذشته که نزدیک به دو سال مذاکرات احیای برجام بر مبنای نسخه ۲۰۱۵ را به حاشیه برد و با پاسخ منفی ایران به بسته پیشنهادی بروکسل مواجه شد، نقش مهمی در از دستور کار خارج شدن برجام در دولت آمریکا و سایر بازیگران اروپایی داشته است. این فضای شکل‌گرفته که از چند ماه قبل با حمله روسیه به اوکراین مواجه شده بود و سپس با تقویت همکاری‌های تهران و مسکو تشدید شده بود در کنار مساله ناآرامی‌های سال گذشته در ایران وضعیت را به سمت و سویی برد که عملا منجر به بروز تنش در روابط و تعلیق مذاکرات شد. موضوعی که بارها مقامات غربی به از دستور کار خارج شدن برجام اشاره کردند و متعاقب آن تحریم‌های حقوق بشری گسترده‌ای را علیه ایران اعمال کردند.

ادعای اصلی غرب برای خارج کردن برجام از دستورکار مذاکراتی خود، این بود که ظهور متغیرهای جدید به‌ویژه ادعای نقش پهپادی ایران در کمک به روسیه در جنگ اوکراین باعث شده تا نسخه احیای برجام و رفع تحریم‌ها و آزادشدن پول‌های بلوکه شده ایران، صرفا منجر به تقویت نقش موشکی و منطقه‌ای ایران در منطقه شود. این مساله به‌خصوص با توجه به سیاست چرخش به شرق ایران در دولت سیزدهم و تشدید همکاری‌ها با چین و روسیه برای غرب با حساسیت بیشتری هم همراه شده است.

نکته سوم هم به تحولات درونی خود سند برجام و قطعنامه۲۲۳۱ و تاریخ انقضاهای آن بر‌می‌گردد که در اکتبر ۲۰۲۳ منجر به لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران و در اکتبر ۲۰۲۵ منجر به لغو کلیه قطعنامه‌ها و انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ می‌شود که بر اساس آن اسنپ بک نیز به عنوان یک اهرم فشار از دسترس آمریکایی‌ها خارج خواهد شد. طبیعتا از دید غرب این تحولات درونی سند برجام با ظهور متغیرهای بیرونی نمی‌تواند منجر به احیای برجام بر مبنای مدل توافق شده قبلی شود. این مساله به‌ویژه با توجه به مخالفت‌هایی که از قبل نسبت به برجام در داخل آمریکا وجود داشت و در شرایط کنونی هم بر وزن آنها افزوده شده برای دولت دموکرات بایدن در رقابت‌های حزبی و درون‌حزبی بسیار مهم است.

حال که نسخه برجام دیگر در دسترس نیست، این سوال مطرح می‌شود که پلن جایگزین آمریکا چیست؟ افزایش فشار و بالا بردن مجدد سطح تنش و گسترده کردن تحریم‌ها و سفت و سخت کردن دامنه‌های آن است. همان مسیری که با خروج ترامپ از برجام کلید خورد و فشار حداکثری را در ارتباط با ایران رقم زد. قرار گرفتن در چنین مسیری اگرچه برای دولت بایدن نیز قابلیت دسترسی دارد، اما با توجه به نتایج و پیامدهای آن که در دوره ترامپ بر همگان روشن شد، مطلوبیت لازم را برای پیگیری مجدد ندارد. به‌خصوص که برخی از بازیگران همچون امارات و عربستان نیز با توجه به تنش‌زدایی با ایران دیگر به این سادگی حاضر نخواهند بود در این پروژه نقش‌آفرینی کنند. در واقع این راه پرهزینه و پرمخاطره باعث بالا رفتن سطح تنش و تصاعد بحران در منطقه خواهد شد و طبیعتا رفتار متقابل ایران را از جمله در حوزه غنی‌سازی و به‌کارگیری سانتریفیوژهای جدید به دنبال خواهد داشت. اهمیت این مساله برای آمریکای بایدن به‌خصوص در مقطعی که ماه‌های منتهی به انتخابات در این کشور مواجهیم، دیگر متغیری است که مانع از آن خواهد شد که دولت بایدن بخواهد به سمت تنش گسترده با ایران حرکت کند.

پلن سی دیپلماتیک

با توجه به فقدان مطلوبیت‌های پلن بی، آمریکا به پلن سی متمایل شده است که می‌توان آن را نه برجام نه فشار حداکثری خواند. بر اساس این مدل تنش‌ها محدود و مدیریت می‌شود. این مساله مستلزم همکاری‌های ایران و آژانس با مشوق‌هایی است که به تهران داده می‌شود تا وضعیت را از شرایط موجود بهتر کند. آمریکا انتظار دارد که ایران غنی‌سازی ۶۰‌درصد و بالاتر از آن را متوقف کند و در ازای آن با امتیازات رسمی و غیررسمی مواجه شود. این مساله همچنین شامل تداوم نادیده گرفتن خریدهای نفتی چین از ایران یا مجوز رسمی در این باره است. این مدیریت بحران تا هر زمان که مقدور باشد به‌ویژه تا نوامبر ۲۰۲۴ موعد انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا قابلیت پیاده شدن دارد.

هرچه به این تاریخ نزدیک شویم سطح بحران می‌تواند افزایش پیدا کند اما می‌تواند منجر به این شود که طرفین را تا لبه پرتگاه بکشاند که امر محتملی است که زمینه را برای گرفتن امتیازات بیشتر فراهم خواهد کرد. با این حال واقعیت این است که دو طرف تمایلی به بالا بردن سطح تنش ندارند و ترجیح می‌دهند راهکار مدیریت تنش را در پیش بگیرند. آنچه فضای چند هفته اخیر و انعکاس آن در فضای رسانه‌ای را به این پلن نزدیک می‌کند، برخی گشایش‌ها همچون آزادسازی درآمدهای بلوکه شده، تبادل زندانیان و... است که در روزهای گذشته برخی جزئیات آن از سوی رسانه‌هایی چون رویترز، آکسیوس و میدل ایست‌آی منتشر شده است.

اما آنچه این پلن را پشتیبانی می‌کند، عامل بازدارندگی است که دولت آمریکا در چند ماه اخیر بارها بر آن تاکید کرده است. این بازدارندگی طیف وسیعی از ابزارهای سخت تا هوشمند را شامل می‌شود. از جمله به حرکت درآوردن تجهیزات سخت‌افزاری تا انتقال پیام‌های محرمانه. از نظر آمریکا اهمیت این استراتژی این است که فقدان آن موجب خواهد شد تا طرف مقابل دچار سوء ادراک شود. بنابراین از دید واشنگتن برای اینکه موفقیت این پلن بالا رود بازدارندگی دوشادوش آن حرکت خواهد کرد. در گزارش روز گذشته آکسیوس به این بازدارندگی اشاره شده است. در این گزارش آمده است که یکی از موضوعات مهم در مذاکرات غیرمستقیم محرمانه ایران و آمریکا در عمان، تغییر سیاست آمریکا در قبال برنامه هسته‌ای ایران در صورت غنی‌سازی ۹۰درصدی است. همان چیزی که از آن به عنوان پلن بی‌ یاد می‌شود. یعنی عبور از دیپلماسی و تکیه بر تحریم و ابزارهای سخت‌افزاری.

منبع: فرارو

کلیدواژه: جو بایدن آمریکا برجام قیمت طلا و ارز قیمت موبایل احیای برجام تحریم ها خواهد شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۵۰۱۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آکسیوس: توافق حماس و اسرائیل تنها امید بایدن است

به گزارش قدس آنلاین، پایگاه اینترنتی «آکسیوس» نوشت: مشاوران ارشد «جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا می‌گویند توافق پیشنهادی که هم اکنون روی میز مذاکرات حماس با اسرائیل است به عنوان تنها مسیر ممکن برای رقم زدن آتش‌بس در نوار غزه و تحقق احتمالی پایان به جنگی که بایدن را آماج انتقادات تند حتی از جانب حامیان برجسته‌اش در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ قرار داده، محسوب می‌شود.

«جان کربی»، سخنگوی کاخ سفید روز سه‌شنبه گفت، جو بایدن همه تمرکزش را بر رقم زدن یک توافق آزادی اسرا قرار داده است. یک خبرنگار از کربی درباره اینکه آیا کاخ سفید طرح جایگیزینی برای پیگیری در صورت شکست مذاکرات آتش‌بس غزه دارد سوال کرد و او پاسخ داد: «فقط باید یک توافق (برای آتش‌بس) وجود داشته باشد.»

او ادعا کرد: «اگر بتوانیم آتش‌بس را حاصل کنیم خواهیم توانست به چیزی پایدارتر برسیم و سپس شاید به جنگ پایان دهیم و سپس شاید روند عادی‌سازی روابط (میان اسرائیل و عربستان سعودی)‌ را به پیش ببریم، اما شروع این روند باید با یک توافق و برگرداندن این افراد (اسرای صهیونیست) به خانواده‌هایشان باشد.»

به نوشته آکسیوس ۱۳۳ نفر از کسانی که در جریان عملیات هفتم اکتبر «طوفان الاقصی» جنبش حماس در سرزمین‌های اشغالی به اسارت گرفته شدند شامل ۶ شهروند آمریکایی هنوز در نوار غزه نگهداری می‌شوند.

این پایگاه در ادامه مطلب خود نوشت، مقام‌های آمریکایی مدعی هستند بحران انسانی در نوار غزه در هفته‌های اخیر کمی بهبود یافته است اما تاکید می‌کنند که یک آتش‌بس تنها راه واقعی برای رسیدگی نظام‌مند به وضعیت موجود و دفع خطر قحطی در این باریکه به حساب می‌آید.

وزارت بهداشت دولت تحت رهبری حماس در غزه اعلام کرده بیش از ۳۴۰۰۰ فلسطینی در حملات رژیم صهیونیستی به غزه از هفتم اکتبر تا کنون به شهادت رسیده‌اند.

در این میان «بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر رژیم صهیونیستی روز سه‌شنبه گفت دستور به حمله ارتش این رژیم به شهر رفح در جنوبی‌ترین نقطه نوار غزه «چه با توافق و چه بدون آن» را خواهد داد.

مقام‌های آمریکایی مدعی هستند از آنجا که بایدن قصد دارد هر کار ممکن به منظور جلوگیری از حمله اسرائیل به رفح انجام دهد پس دستیابی به یک توافق ‌آتش‌بس را پیگیری می‌کند چون باور دارد حصول این توافق است که باعث به تعلیق در آمدن عملیات نظامی اسرائیل در رفح  (اگر که باعث کنار رفتن دائمی آن از میز مذاکرات نشود) می‌شود.

همچنین به گفته مقام های آمریکایی مورد استناد پایگاه آکسیوس، کاخ سفید از سوی دیگر معتقد است برقراری یک آتش‌بس در نوار غزه در چارچوب توافقی برای تبادل اسرا آتش‌ درگیری‌های دیگر در منطقه از جمله حملات توسط انصارالله یمن علیه کشتی‌ها در دریای سرخ را فروخواهد نشاند.

همچنین چند دستیار بایدن معتقدند چنین توافقی در عین حال باعث دورتر شدن رژیم صهیونیستی و حزب‌الله لبنان از آستانه جنگ در محل مرز لبنان-اسرائیل خواهد شد.

آکسیوس نوشته است: یک هدف دیگری که دولت جو بایدن دنبال می‌کند این است که یک توافق آتش‌بس موقت برقرار وسپس آن را در ادامه تبدیل به یک توافق آتش‌بس دائمی کرده و بر مبنای این توافق به مذاکرات بر سر عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل که آمریکا پیش از هفتم اکتبر پیگیری می‌کرد، برگردد.

مقام‌های آمریکایی همچنین ادعا کردند کاخ سفید می‌خواهد از مساله توافق عادی‌سازی روابط عربستان-اسرائیل به عنوان اهرم استفاده کرده و با استفاده از این اهرم نتانیاهو را وادار به پذیرش مسیر تشکیل کشور فلسطین کند.

حمایت‌های مداوم بایدن از اسرائیل موجب شده که در داخل آمریکا و در ضمن کارزار مربوط به انتخابات ریاست جمهوری، او با خطر از دست دادن آرای رای دهندگان ترقی‌خواه جوان مواجه شود.

هدف دیگر بایدن از دنبال کردن انعقاد توافق آتش‌بس حماس و اسرائیل این است که شعله اعتراضات طنین انداخته در دانشگاه‌های مهم آمریکا از سوی تظاهرکنندگانی که معترض به سیاست‌های او در قبال اسرائیل هستند را کم کند.

به نوشته آکسیوس در سوی دیگر، بایدن همچنین به موجب این تلاش می‌خواهد وجهه خدشه‌دار شده خود در میان رای‌دهندگان عرب در ایالت تاثیرگذار میشیگان را بازسازی کند.

بایدن روز یکشنبه یک گفتگوی تلفنی با نتانیاهو داشت و در آن درباره جدیدترین پیشنهاد اسرائیل شامل تمایل برای مذاکره کردن بر سر «بازیابی آرامش پایدار» در غزه بعد از آزادی نخست اسرا بر مبنای دلایل بشردوستانه صحبت کرد.

روز دوشنبه نیز رئیس جمهور آمریکا با رهبران مصر و قطر، دو میانجی‌گر بین حماس و اسرائیل گفتگو داشت.

انتهای پیام

منبع: خبرگزاری ایسنا